Nội Dung Chính
(Trang 44)
Sau khi học xong bài này, em sẽ:
– Nêu được cơ sở khoa học của các biện pháp sử dụng một số loại phân bón phổ biến.
– So sánh được các biện pháp sử dụng và bảo quản phân bón hoá học, phân bón hữu cơ và phân bón vi sinh. Vận dụng vào thực tiễn tại gia đình và địa phương.
| Sử dụng phân bón như thế nào để có hiệu quả nhất? Tại sao cần phải bảo quản phân bón? Cách bảo quản phân bón hoá học, phân bón hữu cơ và phân bón vi sinh có gì khác nhau? |  |
I – SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN PHÂN BÓN HOÁ HỌC
1. Sử dụng phân bón hoá học
Dựa vào đặc điểm của các loại phân bón hoá học để có cách bón phù hợp:
| Phân đạm, phân kali có tỉ lệ dinh dưỡng cao, dễ hoà tan và hiệu quả nhanh nên dùng để bón thúc là chính. | Cách bón | Phân hỗn hợp NPK có thể dùng bón lót hoặc bón thúc. |
| Phân lân dùng bón lót để có thời gian cho phân bón hoà tan. Phân lân thiên nhiên chỉ dùng để bón cho đất chua mới có hiệu quả. | Bón phân đạm, phân kali liên tục qua nhiều năm đất sẽ bị hoá chua, vì vậy cần bón vôi để cải tạo đất. |
Khám phá
Nêu cách bón một số loại phân bón hoá học ở địa phương em. Vì sao phân lân thường không được dùng để bón thúc?
(Trang 45)
Khi bón phân bón hoá học, cần đảm bảo các nguyên tắc sau:
– Lựa chọn loại phân bón phù hợp: Mỗi loại phân bón phù hợp với các loại cây trồng, loại đất khác nhau. Vì vậy, lựa chọn loại phân bón phù hợp sẽ phát huy được tối đa hiệu quả của phân bón, giúp cây trồng có thể đạt năng suất tốt nhất.
– Bón đúng thời điểm và đúng liều lượng: Với mỗi loại cây khác nhau, ở mỗi giai đoạn sinh trưởng sẽ cần lượng dinh dưỡng khác nhau. Việc bón phân đúng thời điểm sẽ phát huy hiệu quả của phân bón. Ngoài ra, nên bón phân đúng liều lượng, nếu bón quá nhiều sẽ gây lãng phí, ảnh hưởng xấu đến cây trồng và đất. Ngược lại, nếu bón quá ít, cây sẽ thiếu chất dinh dưỡng, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.
– Bón phân bón hoá học cần cân nhắc đến yếu tố thời tiết, khí hậu, đất đai. Không bón phân vào ngày mưa để tránh hiện tượng nước mưa làm trôi phân, gây lãng phí.
Kết nối năng lực
Tìm hiểu vì sao phải diệt trừ sâu hại trước khi bón phân.
2. Bảo quản phân bón hoá học
Khi bảo quản phân bón hoá học, cần đảm bảo các nguyên tắc cơ bản sau (Bảng 8.1):
| Chống ẩm | Bảo quản phân bón nơi khô ráo, thoáng mát, không đặt trực tiếp trên nền đất hoặc nền xi măng (tốt nhất nên đặt trên giá gỗ, tạo khoảng cách với mặt đất). Có thể bảo quản phân bón trong chum, vại sành hoặc bao nylon được buộc kín. |
| Chống để lẫn lộn | Khu vực bảo quản phải có nhiều gian, mỗi gian để riêng một loại phân bón. Nếu không có điều kiện, có thể để chung một gian nhưng bắt buộc phải chia ngăn để riêng từng loại, đánh dấu các loại phân bốn để tránh nhầm lẫn. |
| Chống acid | Một số loại phân bón (ammonium sunfate, ammonium chloride, ammonium nitrate, super lân) có tính acid nên cần chọn các vật liệu sử dụng, bảo quản có tính chống acid. Nền nhà phải làm bằng xi măng hoặc bằng gạch; không lót gỗ, tre, nứa. |
| Chống nóng | Một số loại phân bón hoá học (ammonium nitrate, potassium nitrate, calcium nitrate) gặp nóng sẽ xảy ra hiện tượng gây nổ nên cần bảo quản nơi thoáng mát, không được để phân bón gần nguồn nhiệt, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. |
Khám phá
Trong các nguyên tắc bảo quản phân bón hoá học, hãy chỉ ra nguyên tắc chung cho tất cả các loại phân bón đó.
(Trang 46)
II – SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN PHÂN BÓN HỮU CƠ
1. Sử dụng phân bón hữu cơ
| Phân bón hữu cơ chủ yếu dùng để bón lót và phải bón lót sớm (xa ngày gieo trồng). Độ sâu vùi phân bón hữu cơ tuỳ thuộc điều kiện khí hậu, mùa vụ và thành phần cơ giới của đất. | Cách bón | Sử dụng phân bón hữu cơ đã được ủ hoai mục. Ủ phân bón hữu cơ cùng với phân lân thiên nhiên (apatite, phosphorite) hoặc phân lân chế biến (super lân) vừa làm cho phân bón hữu cơ chóng hoai mục, vừa làm cho phân lân dễ tiêu hơn. |
| Phân bón hữu cơ có hàm lượng dinh dưỡng thấp nên khi sử dụng phải bón một lượng lớn mới đủ dinh dưỡng cho cây. Phân bón hữu cơ có hiệu lực chậm hơn phân bón hoá học nhưng hiệu lực bền; hiệu quả kéo dài nhiều vụ, nhiều năm. | Để nâng cao hiệu quả của phân bón hữu cơ cần bón phối hợp với phân bón vô cơ và chú ý đến công thức luân canh. |
Khám phá
Vì sao phân bón hữu cơ thường dùng để bón lót?
2. Bảo quản phân bón hữu cơ
Khi bảo quản phân bón hữu cơ cần phủ bạt hoặc trát bùn để đảm bảo vệ sinh môi trường. Tuỳ điều kiện cụ thể, có thể chọn một trong ba phương pháp bảo quản sau:
| Ủ nóng (hay ủ xốp) | Ủ nguội (hay ủ chặt) | Ủ hỗn hợp |
| Là phương pháp ủ, bảo quản để đống, thoáng khí, phân giải trong điều kiện hiếu khí, nhiệt độ tăng nhanh và đạt khoảng 60 °C – 70 °C; vi sinh vật hoạt động mạnh, phân bón hữu cơ chóng hoai mục, cung cấp phân bón kịp thời cho mùa vụ và cho cây trồng. | Là phương pháp ủ, bảo quản phân bón hữu cơ trong điều kiện kị khí (phân được nén chặt và tưới nước để đẩy hết không khí ra khỏi đống ủ). Phân bón hữu cơ được phân giải từ từ, dự trữ nguồn phân bón hữu cơ đã được ủ, bảo quản khi mùa vụ, cây trồng chưa cần ngay. | Là phương pháp kết hợp ủ nóng trước, ủ nguội sau. Sau khi nhiệt độ trong đống ủ đạt khoảng 60°C−70°C thì nén đống ủ và tưới nước để nhiệt độ giảm xuống còn khoảng 20 °C − 35 °C, giữ độ ẩm từ 60% đến 70% để phân bón hữu cơ phân giải thuận lợi. |
Kết nối năng lực
Tìm hiểu các cách bảo quản phân bón hữu cơ ở địa phương em. Nhận xét những điểm hợp lí và chưa hợp lí.
(Trang 47)
III – SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN PHÂN BÓN VI SINH
1. Sử dụng phân bón vi sinh
| Phân bón vi sinh có thể trộn hoặc tẩm vào hạt, rễ cây trước khi gieo trồng. | Cách bón | Đối với cây ngắn ngày thường dùng để bón lót, với cây dài ngày thường bón sau mỗi vụ thu hoạch. |
| Bón trực tiếp vào đất để làm tăng số lượng vi sinh vật có ích trong đất. | Khi bón phân bón vi sinh vào đất cần đảm bảo độ ẩm của đất để các vi sinh vật hoạt động tốt nhất. |
Khám phá
Vì sao bón phân vi sinh lại có tác dụng làm tăng số lượng vi sinh vật có ích trong đất?
2. Bảo quản phân bón vi sinh
Bảo quản phân bón vi sinh nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp, để xa khu vực ẩm ướt và nơi có nước đọng. Vào mùa hè, phân bón vi sinh bảo quản được khoảng 4 tháng, về mùa đông sẽ bảo quản được khoảng 6 tháng.
Luyện tập
1. Loại phân bón nào thường được sử dụng để bón lót? Vì sao?
2. Loại phân bón nào thường được sử dụng để bón thúc? Vì sao?
3. Loại phân bón nào có tác dụng cải tạo đất?
4. So sánh các biện pháp sử dụng và bảo quản phân bón hoá học, phân bón hữu cơ và phân bón vi sinh.
Vận dụng
Hãy lựa chọn loại phân bón thích hợp cho một số loại cây trồng phổ biến ở địa phương em.
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn