Nội Dung Chính
(Trang 25)
IV. TÁC ĐỘNG CỦA ĐÔ THỊ HOÁ Ở CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN
1. Tác động đến kinh tế
a) Tích cực
- Đô thị hoá kéo theo sự chuyển dịch lao động từ khu vực nông nghiệp sang các khu vực công nghiệp và dịch vụ, từ đó thay đổi cơ cầu của nền kinh tế, góp phần thúc đẩy tăng trường kinh tế.
- Năng suất lao động ở các khu vực công nghiệp, dịch vụ cao hơn ở khu vực nông nghiệp sẽ giúp cho thu nhập của lao động ở các khu vực phi nông nghiệp cao hơn ở khu vực nông nghiệp.
- Các đô thị là thị trường tiêu thụ lượng hàng hoá lớn và đa dạng.
- Các đô thị cũng là nơi thu hút đầu tư trong và ngoài nước.
- Sự phát triển đô thị dẫn tới sự phát triển hạ tầng đô thị.
b) Tiêu cực
- Quá tải về cơ sở hạ tầng kĩ thuật (giao thông, cấp điện, cấp nước....) và hạ tầng xã hội (y tế, giáo dục, vui chơi giải trí,...) ở đô thị do số dân đô thị tăng nhanh.
- Tăng sự chênh lệch trong phát triển kinh tế giữa thành thị và nông thôn.
? Dựa vào thông tin mục 1, hãy phân tích tác động của quá trình đô thị hoá đến kinh tế ở các nước đang phát triển.
2. Tác động đến dân cư, xã hội
a) Tích cực
- Đô thị hoá tạo ra nhiều việc làm mới cho dân cư, trên cơ sở đó làm thay đổi sự phân bố dân cư và lao động, thay đổi cơ cấu dân số (theo lao động, theo nghề nghiệp, theo trình độ,...), tạo nên sự chuyển biến sâu rộng trong đời sống xã hội. Nâng cao thu nhập cho người lao động, nâng cao chất lượng cuộc sống dân cư.
- Đô thị hoá giúp phổ biến lối sống thành thị. Đó là lối sống với phong cách làm việc công nghiệp (khẩn trương, đúng giờ, năng suất,...), tôn trọng pháp luật (trong cách ứng xử, trong giao thông, trong công việc,...).... Những mặt tích cực của lối sống thành thị được lan toả, người dân tiếp cận với phong cách sống và thiết bị sống hiện đại....
- Đô thị hoá làm chậm tốc độ tăng tự nhiên của dân số, giúp cơ cấu dân số ổn định hơn, chất lượng dân cư cao hơn.
b) Tiêu cực
- Lao động và việc làm là những vẫn đề nan giải trong quá trình đô thị hoá. Ở đô thị, nhiều người lao động không được đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, không đáp ứng được nhu cầu công việc và không tìm được việc làm, dẫn tới tình trạng thất nghiệp, gây nhiều hệ luỵ. Trong khi đó, nhiều vùng nông thôn thiếu lao động, đặc biệt là lao động trẻ.
- Ảnh hưởng đến nhiều giá trị truyền thống tốt đẹp ở nông thôn.
- Nhà ở là vấn đề lớn đối với đô thị.
- Chênh lệch giàu nghèo ngày càng lớn.
? Dựa vào thông tin mục 2, hãy phân tích tác động của quá trình đô thị hoá đến dân cư, xã hội ở các nước đang phát triển.
(Trang 26)
3. Tác động đến môi trường
a) Tích cực
Đô thị hoá gần liền với việc mở rộng và phát triển không gian đô thị, hình thành môi trường đô thị. Đó là môi trường gồm các trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá, khoa học – kĩ thuật.... tạo động lực phát triển quốc gia, lãnh thổ và nâng cao mức sống nhân dân.
b) Tiêu cực
- Phát triển đô thị, mở rộng đô thị, thay đổi mục đích sử dụng đất khiến môi trường thay đồi, một số hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nông nghiệp bị mất đi, thay vào đó là các cảnh quan nhân tạo, các công trình hạ tầng đô thị.
- Đô thị góp phần gia tăng hiệu ứng nhà kính, làm biến đổi khí hậu, đe doạ sự phát triển bền vững.
? Dựa vào thông tin mục 3, hãy phân tích tác động của quá trình đô thị hoá đến môi trường ở các nước đang phát triển.
4. Tác động của đô thị hoá ở Việt Nam
Cũng như các nước đang phát triển khác, đô thị hoá ở Việt Nam có tác động cả tích cực và tiêu cực.
a) Tích cực
- Đô thị hoá dẫn đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại hoá, tạo động lực cho phát triển kinh tế. Khu vực đô thị ngày càng đóng góp tỉ lệ lớn trong tổng GDP cả nước.
- Phát triển đô thị góp phần quan trọng vào việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài.
- Đô thị hoá đi liền với phát triển công nghiệp và dịch vụ đã tạo ra lượng việc làm lớn, tăng thu nhập cho người lao động.
- Không gian đô thị mở rộng kéo theo cơ sở hạ tầng có quy mô ngày càng lớn, chất lượng hạ tầng dần được cải thiện. tang co quy
- Lối sống đô thị lan toả và phát huy nhiều mặt tích cực trong đời sống xã hội, nhất là ở nông thôn. át huy nhiều mặt tích cực trong đ
Hình 9. Một khu vực của thành phố Hà Nội
Hình 10. Một khu vực của Thành phố Hồ Chí Minh
(Trang 27)
b) Tiêu cực
Số dân đô thị tăng nhanh trong khi cơ sở hạ tầng đô thị phát triển không theo kịp đã dẫn tới những hệ luỵ: ô nhiễm môi trường, ách tắc giao thông đô thị, tạo sức ép lên việc làm và an sinh xã hội....
- Nhiều mặt tiêu cực của lối sống đô thị cũng lan về nông thôn, phá vỡ nhiều nét đẹp lâu đời của làng quê.
- Chênh lệch mức sống trong dân cư ngày càng lớn, ảnh hưởng tới trật tự xã hội....
c) Một số giải pháp hạn chế tác động tiêu cực
-Đô thị hoá cần gắn liền với quá trình phát triển công nghiệp, dịch vụ.
- Phân bố và quy hoạch đô thị phù hợp với vị trí địa lí ở các vùng và điều kiện sinh thái tự nhiên.
- Cần có chiến lược, lộ trình quy hoạch đô thị đồng bộ. Đầu tư hoàn thiện và phát triển mạng lưới cơ sở hạ tầng đô thị, giao thông đường bộ thuận tiện, không ách tắc và ít gây ô nhiễm môi trường.
- Ưu tiên phát triển giao thông công cộng, đặc biệt là các phương tiện giao thông công cộng hiện đại, không gây ô nhiễm môi trường.
- Phát triển kinh tế ở nông thôn.
Phát triển đô thị xanh và đô thị thông minh.
? Dựa vào thông tin mục 4, hãy nêu tác động của quá trình đô thị hoá đồi với nước ta.
| LUYỆN TẬP 1. Hãy so sánh đặc điểm đô thị hoá giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển. 2. Cho bảng số liệu: BẢNG 5. SỐ DÂN THÀNH THỊ VÀ NÔNG THÔN CỦA THẾ GIỚI, L GIAI ĐOẠN 1950-2020 VỚI CUỘC SỐNG (Đơn vị: triệu người)
Hãy vẽ biểu đồ thể hiện sự thay đổi cơ cấu dân số phân theo thành thị và nông thôn của thế giới, giai đoạn 1950 – 2020. Nêu nhận xét. Vận dụng Chọn một trong hai nhiệm vụ sau: 1. Sưu tầm thông tin tìm hiểu về một siêu đô thị trên thế giới. 2. Tìm hiểu và đề xuất một số biện pháp để khắc phục một trong những vẫn đề nan giải ở các đô thị lớn của nước ta hiện nay (gợi ý vẫn đề: ùn tắc giao thông. tình trạng thất nghiệp, tệ nạn xã hội, di cư tự do vào đô thị, ô nhiễm môi trường đô thị,...). |
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn