BÀI 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG BẢO VỆ, CHĂM SÓC SỨC KHOẺ VÀ BẢO ĐẢM AN SINH XÃ HỘI | Giáo dục Kinh Tế và Pháp Luật 12 | PHẦN HAI - CHỦ ĐỀ 8: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN VỀ VĂN HOÁ, XÃ HỘI - Lớp 12 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

phù hợp trước những nguy cơ rủi ro về sức khoẻ để đảm bảo cuộc sống ổn định. Người dân không bị phân biệt đối xử về cơ hội trong việc được chăm sóc sức khoẻ với các dịch vụ y tế cơ bản, được hưởng và tiếp cận các dịch vụ đó một cách tự nguyện, đầy đủ. Nhà nước thực hiện các chính sách đảm bảo quyền bình đẳng trong khám bệnh, chữa bệnh cho người dân; đảm bảo người nghèo, đồng bào nơi có điều kiện kinh tế khó khăn và các nhóm yếu thế khác có cơ hội được tiếp cận, sử dụng các dịch vụ y tế để đáp ứng nhu cầu bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ của bản thân.

Mọi người có nghĩa vụ tuân thủ các quy định của pháp luật trong bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ. Người dân phải nghiêm chỉnh thực hiện các yêu cầu của cơ quan chức năng về phòng ngừa bệnh tật, đặc biệt phòng ngừa, hạn chế sự lây lan các bệnh truyền nhiễm để bảo vệ sức khoẻ cho bản thân và cộng đồng. Trong khám bệnh, chữa bệnh, mọi người có nghĩa vụ phải tôn trọng người hành nghề; không được đe doạ, xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người hành nghề và người khác làm việc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; cung cấp trung thực và chịu trách nhiệm về thông tin liên quan đến nhân thân, tình trạng sức khoẻ của mình, hợp tác đầy đủ với người hành nghề và người khác làm việc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; chấp hành chỉ định về chẩn đoán, phương pháp chữa bệnh của người hành nghề; chấp hành nội quy

của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của pháp luật.

EM CÓ BIẾT?

Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023

Mục 1. Quyền của người bệnh

Điều 9. Quyền được khám bệnh, chữa bệnh

1. Được thông tin, giải thích về tình trạng sức khoẻ; phương pháp, dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh; được hướng dẫn cách tự theo dõi, chăm sóc, phòng ngừa tai biến.

2. Được khám bệnh, chữa bệnh bằng phương pháp an toàn phù hợp với bệnh, tình trạng sức khoẻ của mình và điều kiện thực tế của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Điều 10. Quyền được tôn trọng danh dự, bảo vệ sức khoẻ và tôn trọng bímật riêng tư trong khám bệnh, chữa bệnh (trích)

1. Được tôn trọng về tuổi, giới tính, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, tình trạng sức khoẻ, điều kiện kinh tế, địa vị xã hội.

2. Được giữ bí mật thông tin trong hồ sơ bệnh án và thông tin khác về đời tư mà người bệnh đã cung cấp cho người hành nghề trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh, trừ trường hợp người bệnh đồng ý chia sẻ thông tin theo quy định của pháp luật hoặc trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 69 của Luật này.

Điều 11. Quyền được lựa chọn trong khám bệnh, chữa bệnh (trích)

1. Lựa chọn phương pháp khám bệnh, chữa bệnh sau khi được cung cấp thông tin, giải thích, tư vấn đầy đủ về tình trạng bệnh, kết quả, rủi ro có thể xảy ra, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 40 của Luật này.

sách trợ giúp người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn khác. Người dân được tạo điều kiện để tăng cường cơ hội có việc làm, đảm bảo thu nhập tối thiểu đáp ứng nhu cầu của cuộc sống; được tăng cường sự tiếp cận đối với những dịch vụ xã hội cơ bản như giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch và vệ sinh môi trường; được hỗ trợ đột xuất khi gặp các rủi ro không lường trước hoặc vượt quá khả năng kiểm soát (mất mùa, thiên tai, động đất, chiến tranh, đói nghèo,...) thông qua các khoản tiền mặt và hiện vật do ngân sách nhà nước bảo đảm; được hỗ trợ thường xuyên nếu có hoàn cảnh đặc thù hoặc thuộc nhóm yếu thế trong xã hội (người cao tuổi, người khuyết tật,...). Người lao động được mở rộng cơ hội tham gia hệ thống chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp nhằm ứng phó với những tình huống rủi ro như bị giảm sút hoặc mất khả năng lao động.

Mọi người có nghĩa vụ thực hiện các quy định của pháp luật về bảo đảm an sinh xã hội như các quy định về tham gia, thụ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; chính sách trợ giúp người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn khác,... Cá nhân, cơ quan, tổ chức, đơn vị không được thực hiện các hành vi xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân trong bảo đảm an sinh xã hội, nếu vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lí tương ứng.

EM CÓ BIẾT?

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014

Điều 18. Quyền của người lao động (trích)

1. Được tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này.

2. Được cấp và quản lí sổ bảo hiểm xã hội.

3. Nhận lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội đầy đủ, kịp thời,...

4. Hưởng bảo hiểm y tế trong các trường hợp sau đây:

a) Đang hưởng lương hưu;

b) Trong thời gian nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi;

c) Nghỉ việc hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng;

d) Đang hưởng trợ cấp ốm đau đối với người lao động mắc bệnh thuộc Danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ Y tế ban hành.

5. Được chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động nếu thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 45 của Luật này và đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội; được thanh toán phí giám định y khoa nếu đủ điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội.

6. Uỷ quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội.

8. Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.

bảo trợ xã hội hội theo Nghị định số 20/2021/NĐ-CP ngày 15-3-2021 là gần 4,3 nghìn tỉ đồng; hỗ trợ tình hình đột biến, bất thường, nổi bật khác phát sinh tại địa phương là 151,2 tỉ đồng. Có hơn 27,4 triệu thẻ bảo hiểm xã hội/sổ/thẻ khám chữa bệnh miễn phí được phát, tặng cho các đối tượng thụ hưởng.

Ngoài ra, để người dân không bị thiếu đói, tính đến ngày 22 - 12 - 2023, Chính phủ cấp xuất tổng số 21,6 nghìn tấn gạo hỗ trợ cho 1,4 triệu nhân khẩu. Trong đó, hỗ trợ 16,9 nghìn tấn gạo hỗ trợ cho 1,1 triệu nhân khẩu trong dịp tết Quý Mão; 4,6 nghìn tấn gạo hỗ trợ cho 309,8 nghìn nhân khẩu thiếu đói kì giáp hạt.

(Theo Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội quý IV và năm 2023, Tổng Cục thống kê)

EM CÓ BIẾT?

1/ Luật Bảo hiểm y tế năm 2008

Điều 37. Nghĩa vụ của người tham gia bảo hiểm y tế

1. Đóng bảo hiểm y tế đầy đủ, đúng thời hạn.

2. Sử dụng thẻ bảo hiểm y tế đúng mục đích, không cho người khác mượn thẻ bảo hiểm y tế.

3. Thực hiện các quy định tại Điều 28 của Luật này khi đến khám bệnh, chữa bệnh.

4. Chấp hành các quy định và hướng dẫn của tổ chức bảo hiểm y tế, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khi đến khám bệnh, chữa bệnh.

5. Thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ngoài phần chi phí do quỹ bảo hiểm y tế chi trả.

2/ Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014

Điều 19. Trách nhiệm của người lao động

1. Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này.

2. Thực hiện quy định về việc lập hồ sơ bảo hiểm xã hội.

3. Bảo quản sổ bảo hiểm xã hội.

3/ Luật Doanh nghiệp năm 2020

Điều 8. Nghĩa vụ của doanh nghiệp (trích)

5. Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động theo quy định của pháp luật; không phân biệt đối xử, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người lao động trong doanh nghiệp; không ngược đãi lao động, cưỡng bức lao động hoặc sử dụng lao động chưa thành niên trái pháp luật; hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động tham gia đào tạo nâng cao trình độ, kĩ năng nghề; thực hiện các chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế và bảo hiểm khác cho người lao động theo quy định của pháp luật.

Trường hợp

Vừa qua, trên địa bàn xã A thuộc huyện K xảy ra lũ ống, lũ quét gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ và tài sản của người dân nên chính quyền huyện K đã quyết định trích một phần ngân sách để hỗ trợ cho người dân khắc phục khó khăn, ổn định lại cuộc sống, số tiền hỗ trợ sẽ được phân bổ theo mức độ thiệt hại của từng hộ gia đình.

Khi kê khai thiệt hại về tài sản, gia

đình bà M đã cố tình kê khai mức

thiệt hại lớn hơn so với thực tế để

trục lợi. Việc làm của gia đình bà

M bị ông H (cán bộ xã A) phát hiện

nhưng do có mối quan hệ họ hàng

với bà M nên ông H im lặng bỏ qua.