Nội Dung Chính
(Trang 52)
Yêu cầu cần đạt:
Nêu được thế nào là quản lí thu, chi trong gia đình.
Giải thích được sự cần thiết phải quản lí thu, chi trong gia đình.
Đánh giá được thói quen chi tiêu và các mục tiêu tài chính của gia đình.
Tham gia lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch thu, chi hợp lí trong gia đình.
MỞ ĐẦU
Quản lí thu, chi là hoạt động cơ bản để thực hiện các mục tiêu tài chính của mỗi gia đình, giúp duy trì và nâng cao chất lượng cuộc sống. Vì vậy, mỗi gia đình cần trang bị kĩ năng quản lí thu, chi để sử dụng nguồn tiền hợp lí, thoả mãn được những nhu cầu cơ bản, tiết kiệm cho tương lai, góp phần tạo nên một gia đình hạnh phúc và phát triển.
VỚI CUỘC SỐNG
Em hãy nêu một thói quen chi tiêu trong gia đình em và nhận xét về thói quen đó.
KHÁM PHÁ
1. QUẢN LÍ THU, CHI VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI QUẢN LÍ THU, CHI TRONG GIA ĐÌNH
Trong mỗi gia đình, để giải quyết những vấn đề cơ bản về tài chính như: cân đối thu - chi, thực hành tiết kiệm, gia tăng thu nhập giúp duy trì sự ổn định và phát triển cần phải quản lí thu, chi hiệu quả.
Thông tin 1
Muốn duy trì cuộc sống, cần đảm bảo một khoản thu nhập nhất định để trang trải cho việc chi tiêu trong gia đình.
(Trang 53)
Thu nhập gia đình là các khoản có thể đến từ sự đóng góp của các thành viên trong gia đình như: tiền lương, tiền công, các khoản thu nhập khác từ hoạt động có thu của gia đình như lợi tức từ tiền gửi ngân hàng, lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh,...
Thu nhập của gia đình dùng để thoả mãn nhu cầu vật chất và tinh thần của tất cả các thành viên trong gia đình và tiết kiệm để bảo đảm các mục tiêu tài chính trong tương lai. Quản lí thu nhập trong gia đình là quá trình xác định, theo dõi và tối ưu hoá các nguồn thu nhập nhằm đảm bảo được các mục tiêu tài chính.
Thông tin 2
Chi tiêu trong gia đình là các khoản chi phí nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất, tinh thần cho các thành viên trong gia đình từ các nguồn thu nhập của gia đình. Các khoản chi tiêu này bao gồm: chi phí ăn, mặc, ở, đi lại, giao tiếp xã hội, học tập, giải trí,... của các thành viên trong gia đình.
Quản lí chi tiêu trong gia đình là quá trình quản lí các khoản chi tiêu của mọi thành viên trong gia đình dựa vào thu nhập một cách hợp lí, hiệu quả để đạt được mục tiêu đã đề ra.
Trong thực tế, có nhiều thói quen chi tiêu khác nhau trong các gia đình như: Chỉ mua khi thực sự cần thiết; Tiết kiệm điện, nước; Bàn bạc, thống nhất trước khi chi tiêu giữa các thành viên trong gia đình; Chi tiêu tuỳ hứng theo cảm xúc; Chi tiêu hết thu nhập không có quỹ dự phòng;....
1/ Từ các thông tin trên, em hãy cho biết thế nào là quản lí thu, chi trong gia đình. 2/ Qua thông tin 2, em hãy đánh giá thói quen chi tiêu nào tích cực và thói quen chi tiêu nào chưa tích cực. Vì sao? O SONG
3/ Em hãy cho biết những thói quen chi tiêu không tích cực sẽ ảnh hưởng như thế nào tới đời sống gia đình.
Quản lí thu, chi là việc quản lí các khoản thu nhập, chi tiêu nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất, tinh thần cho các thành viên trong gia đình và phù hợp với thu nhập của gia đình.
Việc quản lí thu, chi trong gia đình nhằm:
Kiểm soát được các nguồn thu trong gia đình.
Theo dõi và điều chỉnh những thói quen chi tiêu không tích cực để đạt được các mục tiêu tài chính trong gia đình.
Chủ động thực hiện kế hoạch tài chính của gia đình.
Giúp cân bằng tài chính, chủ động ứng phó với các tình huống rủi ro có thể xảy ra trong gia đình.
Nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình.
(Trang 53)
2. XÂY DỰNG KẾ HOẠCH QUẢN LÍ THU, CHI TRONG GIA ĐÌNH
Thông tin
1. Thảo luận đề xác định mục tiêu tài chính trong gia đình
Mục tiêu tài chính trong gia đình là các mục tiêu giúp xác định ngân sách để gia đình thực hiện những dự định cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định.
Ví dụ: Gia đình đặt mục tiêu sẽ mua nhà trong 5 năm thì cần phải có ngân sách là bao nhiêu? Từ đó, lên kế hoạch để đạt được số tiền mong muốn để thực hiện được mục tiêu đó.
Căn cứ vào thời gian thực hiện, có các mục tiêu tài chính sau:
Mục tiêu tài chính ngắn hạn: Là những mục tiêu có thể đạt được trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 1 năm. Ví dụ: Mục tiêu mua sắm thêm vật dụng mới cho gia đình như ti vi, tủ lạnh, máy giặt,... hay tổ chức một kì nghỉ gia đình.
Mục tiêu tài chính trung hạn: Là những mục tiêu cần một khoảng thời gian từ 2 – 5 năm mới có thể đạt được. Ví dụ: Mục tiêu thanh toán một khoản tiết kiệm để trả trước cho việc mua xe, chuẩn bị kinh phí để sinh con,...
Mục tiêu tài chính dài hạn: Là những mục tiêu phải mất thời gian dài từ 5 năm trở lên mới đạt được. Ví dụ: Kinh phí cho việc du học đại học ở nước ngoài, chuẩn bị xây nhà, mua một chiếc xe ô tô mới,...
Đặt mục tiêu tài chính rõ ràng là bước đầu lên kế hoạch những gì gia đình muốn đạt được trong tương lai, có thể liên quan đến tiết kiệm, chi tiêu, kiếm tiền hoặc đầu tư.
Việc xác định mục tiêu tài chính gia đình cần tiến hành như sau:
Liệt kê tất cả những mục tiêu tài chính ngắn hạn, trung hạn, dài hạn.
Xác định mức độ ưu tiên thực hiện các mục tiêu và thời hạn hoàn thành mục tiêu tài chính của gia đình, trong đó cần ưu tiên cho các mục tiêu cấp bách, cơ bản, thiết yếu, phù hợp với nguồn thu của gia đình.
Lưu ý: Khi xác định mục tiêu cần đảm bảo tiêu chí cụ thể, đo lường được, có tính khả thi và giới hạn thời gian hoàn thành. Việc xác định mục tiêu cần có sự bàn bạc, thống nhất, đồng thuận giữa các thành viên trong gia đình để cùng nhau thực hiện mục tiêu.
2. Xác định các nguồn thu nhập trong gia đình
Thu nhập thụ động: Là các khoản thu nhập nhận được mà không cần phải sử dụng sức lao động của chính mình như: thu nhập từ tài sản được thừa kế, tài sản sở hữu trí tuệ, lãi suất từ tiền gửi ngân hàng, cho thuê nhà, trúng thưởng,...
Thu nhập chủ động: Là các khoản thu nhập nhận được từ hao phí sức lao động để tạo ra giá trị sản phẩm hoặc dịch vụ như: tiền lương, tiền thưởng, lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh,...
Xác định các nguồn thu nhập giúp mỗi gia đình biết được tình hình tài chính hiện tại và có cơ sở để xây dựng kế hoạch thu, chi gia đình.
Lưu ý: Cần duy trì thu nhập gia đình ổn định, kiểm tra và xem xét ngân sách gia đình thường xuyên để cân đối thu - chi.
(Trang 54)
3. Thống nhất các khoản chi thiết yếu và không thiết yếu trong gia đình
Việc chi tiêu trong mỗi gia đình rất đa dạng, đáp ứng nhu cầu của cả gia đình cũng như nhu cầu của mỗi thành viên, đòi hỏi phải có sự bàn bạc thống nhất để phân loại các khoản chi thiết yếu và các khoản chi không thiết yếu,... Đây là căn cứ để lên kế hoạch chi tiêu.
Chi thiết yếu: Là những khoản bắt buộc phải chi tiêu hằng tháng phục vụ các nhu cầu về ăn, mặc, ở, đi lại, sinh hoạt, học hành,... bảo đảm nhu cầu vật chất của các thành viên trong gia đình.
Chi không thiết yếu: Là các khoản chi phục vụ cho các mối quan hệ xã hội và mua sắm xa xỉ.
Lưu ý: Đảm bảo nguyên tắc ưu tiên cho những yêu cầu thiết yếu, cân nhắc những khoản chi không thiết yếu để cân đối thu – chi và thực hiện mục tiêu tiết kiệm.
4. Thống nhất tỉ lệ phân chia các khoản chi thiết yếu, không thiết yếu và tiết kiệm trong gia đình
Trên cơ sở theo dõi mức chi tiêu của gia đình, căn cứ vào nguồn thu, mục tiêu tài chính và danh mục các khoản chi thiết yếu và không thiết yếu của gia đình để xác định tỉ lệ phân chia các khoản chi cho phù hợp với đặc điểm của gia đình.
Dựa trên tỉ lệ đó, phân bổ số tiền cụ thể cho từng khoản chi.
Ví dụ: Chi thiết yếu (nhà ở, ăn uống, sức khoẻ, giáo dục,...): 50%.
Chi không thiết yếu (giải trí, mua sắm,...): 20%.
Mục tiêu tài chính (tiết kiệm, đầu tư, dự phòng): 30%.
Trong quá trình thực hiện, nếu thấy không hợp lí có thể điều chỉnh tỉ lệ cho phù hợp hơn.
Lưu ý: Tỉ lệ phân chia tuỳ vào đặc điểm của mỗi gia đình và có thể điều chỉnh trong từng thời điểm nhất định.
Học SONG
5. Thực hiện các khoản thu, chi theo kế hoạch
Sau khi lập được kế hoạch chi tiêu trong gia đình, cần thực hiện nghiêm túc bản kế hoạch đó. Trước hết, cần ghi chép đầy đủ các khoản chi tiêu trong gia đình, đối chiếu với định mức trong kế hoạch để cân đối và quyết tâm thực hiện mục tiêu.
Điều quan trọng là phải kiểm soát được việc chi tiêu, tránh các khoản chi tiêu không hợp lí, thực hiện thói quen tiêu dùng thông minh để đạt được các mục tiêu tài chính. Nếu có những lí do đột xuất khiến việc chi tiêu trong gia đình quá mức quy định thì cần có ngay biện pháp điều chỉnh bằng cách cắt giảm những khoản chi không cần thiết để bù lại.
Lưu ý: Trong trường hợp có những biến động làm cho thu nhập của gia đình giảm xuống (như có thành viên bị mất việc, hoạt động kinh doanh thua lỗ,....) cần điều chỉnh ngay kế hoạch chi tiêu sao cho tiết kiệm, phù hợp với mức thu nhập mới,...
(Trang 55)
?
1/ Theo em, để xây dựng được kế hoạch quản lí thu, chi trong gia đình cần thực hiện những nội dung nào? Vì sao?
2/ Hãy xây dựng kế hoạch quản lí thu, chi trong gia đình và thuyết trình về việc thực hiện kế hoạch đó trong gia đình em.
Để xây dựng kế hoạch thu, chi hợp lí, mỗi gia đình cần:
Bước 1: Thảo luận để xác định mục tiêu tài chính trong gia đình và thời gian thực hiện.
Bước 2: Xác định các nguồn thu nhập trong gia đình.
Bước 3: Thống nhất các khoản chi thiết yếu và không thiết yếu trong gia đình.
Bước 4: Thống nhất tỉ lệ phân chia các khoản chi thiết yếu, không thiết yếu và tiết kiệm trong gia đình.
Bước 5: Thực hiện các khoản thu, chi hằng tháng theo kế hoạch thông qua việc ghi chép và điều chỉnh các khoản chi tiêu cho phù hợp.
803
LUYỆN TẬP
1. Em đồng tình hay không đồng tình với các quan điểm dưới đây? Vì sao?
a. Quản lí thu, chi là việc quản lí các nguồn thu nhập và các khoản chi tiêu của tất cả các thành viên trong gia đình.
TRI THỨC
b. Mục đích của quản lí thu, chi trong gia đình là duy trì những thói quen chi tiêu tích cực và hạn chế những thói quen chi tiêu không tích cực.
c. Chỉ khi nào được chi tiêu theo sở thích, thoả mãn mọi nhu cầu của các thành viên trong gia đình thì mới đạt được mục tiêu tự do tài chính.
d. Muốn nâng cao chất lượng cuộc sống thì mỗi gia đình đều phải có kĩ năng quản lí thu, chi.
2. Em hãy cho biết việc làm của nhân vật trong các trường hợp dưới đây có ý nghĩa thế nào trong quản lí thu, chi gia đình:
a. Chị D luôn ghi chép tất cả các khoản chi và lập bảng theo dõi chi tiêu hằng tháng của gia đình để có sự điều chỉnh vào tháng sau nếu cần thiết.
b. Mặc dù thu nhập gia đình còn thấp nhưng vợ chồng chị B thống nhất duy trì tiết kiệm 20% thu nhập mỗi tháng để bảo đảm quy tắc thu, chi 50/30/20.
c. Hằng tháng, vợ chồng chị Q thường xác định hạn mức mua sắm của hai vợ chồng để không ảnh hưởng đến khoản tiết kiệm chung của gia đình.
(Trang 56)
3. Em hãy liệt kê những thói quen chi tiêu tích cực trong gia đình và kết quả của những thói quen đó.
4. Em hãy đọc trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi:
Đầu năm, vợ chồng anh A thống nhất đặt mục tiêu mỗi tháng sẽ dành 60% thu nhập cho các chi tiêu thiết yếu, tiết kiệm 20% thu nhập gia đình để có đủ tiền mua xe máy nhưng hai tháng nay, anh A bị mất việc, thu nhập gia đình bị giảm sút, kinh tế gia đình eo hẹp mà vợ anh vẫn quyết tâm thực hiện mục tiêu tiết kiệm đã đặt ra bằng cách cắt giảm một số chi tiêu thiết yếu trong gia đình.
Em hãy chỉ ra những biểu hiện quản lí thu, chi gia đình hợp lí, không hợp lítrong trường hợp trên. Em hãy đưa ra lời khuyên cho gia đình để quản lí thu, chi gia đình hiệu quả hơn.
VẬN DỤNG
1. Em hãy liệt kê những mục tiêu tài chính và kế hoạch thực hiện các mục tiêu đó trong gia đình em.
2. Em hãy viết bài luận ngắn chia sẻ suy nghĩ của mình về nhận định “Quản líthu, chi trong gia đình trở thành cầu nối giúp các thành viên trong gia đình hiểu nhau và sống hạnh phúc hơn".
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn