Nội Dung Chính
(Trang 16)
| Yêu cầu cần đạt - Nhận biết được đặc điểm của các loại chất liệu, vật liệu trong thiết kế trang phục. - Vận dụng và phối hợp được các vật liệu sẵn có trong thiết kế trang phục đơn giản. - Phân tích, đánh giá được sự cần thiết của các bước thiết kế trang phục. - Chủ động trong tìm hiểu, sưu tầm vật liệu sẵn có trong thực hành thiết kế trang phục. |
KHÁM PHÁ
Chất liệu vài cơ bản trong thiết kế trang phục
Trong thiết kế trang phục, chất liệu vải đóng một vai trò quan trọng. Chất liệu vải rất đa dạng, được chia ra thành nhiều loại, tuỳ thuộc vào nguyên liệu sản xuất. Căn cứ vào từng thể loại trang phục, nhà thiết kế sẽ sử dụng các chất liệu vải phù hợp khác nhau sao cho đảm bảo các yếu tố về kiểu dáng, công năng sử dụng và tính thẩm mĩ của trang phục.
- Chất liệu vải sợi tự nhiên: Loại vải được dệt từ các loại xơ sợi có sẵn trong thiên nhiên. Có hai loại chất liệu vải từ xơ sợi tự nhiên:
+ Chất liệu vải có nguồn gốc từ xơ sợi thực vật như sợi bông, gai, đay...
+ Chất liệu vải có nguồn gốc từ xơ sợi động vật như tơ tằm, cừu,...
Vải cotton tự nhiên(1)
- Chất liệu vải sợi nhân tạo: Loại vải được con người tạo ra từ các loại xơ sợi thông qua tổng hợp các chất hoá học. Có hai loại chất liệu vải sợi hóa học:
+ Chất liệu vải sợi hoá học có nguồn gốc từ tre, gỗ, nứa...
+ Chất liệu vải sợi hoá học có nguồn gốc từ dầu mỏ, than đá...
Vải từ sợi nhân tạo(2)
(1), (2) Nguồn: Shutterstock
(Trang 17)
Một số loại vài thường sử dụng
- Vải may áo thun
Các loại vải sợi bông (cotton) có tính chất co giãn, thấm hút tốt được sử dụng để may các loại áo thun. Đây là chất liệu phổ biến nhất trong ngành dệt may.
Áo thun(1)
Các loại vải cotton(2)
- Vải may áo sơ mi, áo kiểu
Các loại vải dệt từ sợi tự nhiên thực vật như sợi gai, đay, lanh,... có đặc tính thoáng mát, mềm mại thường được sử dụng để may các loại áo sơ mi cơ bản và áo kiểu thời trang. Ngoài ra, còn có vải lụa tơ tằm thu được từ việc nuôi tằm lấy tơ, có độ nhẹ, bóng, mịn và một số loại chất liệu vải tổng hợp,...
Áo cơ mi(3)
Các loại vải may áo sơ mi(4)
- Vải may áo vest
Các loại vải có độ dày, bề mặt lì, thường được sử dụng để may các loại áo vest như dạ, ka-ki, bò,...
Áo vest(5)
Các loại vải may áo vest(6)
(1), (2), (3), (4), (5), (6) Nguồn: Shutterstock
(Trang 18)
- Vải may áo khoác
Các loại vải có khả năng giữ nhiệt tốt, bề mặt khít, thường được sử dụng để may các loại áo khoác như len, dạ, nhung,...
Áo khoác(1)
Các loại vải may áo khoác(2)
- Vải may quần
Các loại vải có độ bền, bề mặt dày, khít thường được sử dụng để may các loại quần như ka-ki, bò, đũi...
Các loại quần(3)
Các loại vải may quần(4)
(1), (3), (4) Nguồn: Shutterstock
(2) Nguồn: Trang Lê
(Trang 19)
- Vải may chân váy
Tương tự như quần, các loại vải may chân váy rất đa dạng thường có độ bền, bề mặt dày, khít như ka-ki, bò, lụa,...
Chân váy(1)
Các loại vải may chân váy(2)
- Vải may váy liền (đầm)
Căn cứ vào kiểu váy liền có thể sử dụng các loại vải như ka-ki, lụa, voan, đũi,...
Váy liền(3)
Các loại vải may váy liền(4)
Câu lệnh thực hành: Hãy tìm hiểu, phân biệt và sưu tầm về chất liệu vài yêu thích.
(1), (2), (3), (4) Nguồn: Shutterstock
(Trang 20)
EM CÓ BIẾT:
Một số mẫu hoa văn trên vài
Việc tạo ra các chất liệu vải mới, có hoa văn bắt mắt, dẫn đầu xu hướng luôn được các thương hiệu và doanh nghiệp sản xuất quan tâm. Hoa văn trên vải sẽ mang lại hiệu quả thị giác và tạo điểm nhấn độc đáo cho trang phục.
Sử dụng hoa văn trên vải trong thiết kế trang phục(1)
- Hoa văn dạng mô phỏng thiên nhiên
Trên mẫu trang phục, bằng cách sửdụng các hình thức in, thêu, đắp vải,... để đặt hoa văn với mục đích trang tri cho trang phục. Hoa văn có thể là dạng cách điệu hoa, lá được đặt tự do trên trang phục hoặc cách sắp xếp theo lối đường diễm được dùng để trang trí các đường viền của cổ áo, gấu áo,...
Hoa văn cách điệu hoa, lá trên vải(2)
(1), (2) Nguồn: Shutterstock
(Trang 21)
Hoa văn dạng hình học(1)
- Hoa văn dạng hình học
Tạo hoa văn bằng việc sử dụng mô típ hình học cơ bản và biến thể kết hợp với nhau một cách có ý đồ. Nhà thiết kế mẫu hoa văn trên vải sáng tạo bằng cách lặp lại liên tục một hình, thay đổi tỉ lệ, chiều hướng của các hình trải trên bề mặt, không để lại khoảng trống sẽ tạo ra các loại vải hoạ tiết hình học mới lạ.
Hoa văn tự do(2)
- Hoa văn tự do
Đây là dạng hoa văn được lấy cảm hứng từ bất kì đối tượng nào trong cuộc sống như đồ dùng học tập, các loại phương tiện giao thông, nhà cửa,... Những cảm hứng đa dạng này mang lại cho nhà thiết kế những sáng tạo về hoa văn sinh động, độc đáo và mới lạ.
(1), (2) Nguồn: Shutterstock
(Trang 22)
NHẬN BIẾT
Gợi ý thiết kế trang phục từ vật liệu sẵn có
Để thiết kế được một bộ trang phục hoàn thiện, gây ấn tượng với người dùng, nhà thiết kế có những hiểu biết và kết hợp uyển chuyển các yếu tố, nguyên lí tạo hình trong thiết kế trang phục, đồng thời phát huy khả năng sáng tạo độc lập của bản thân trong quá trình thiết kế.
Bước 1: Xác định đặc điểm của đối tượng thiết kế
- Xác định đối tượng sử dụng (giới tính và lứa tuổi);
- Xác định thể loại sản phẩm trang phục: áo, váy, quần....
- Xác định mục đích sử dụng: đi chơi/ đi làm/tập thể thao,...
- Xác định vật liệu sử dụng.
Bước 2: Lên ý tường và phương án thiết kế
- Xác định sơ bộ kiểu dáng trang phục phù hợp;
- Đưa ra ý tưởng và các phương án thiết kế, lựa chọn hình thức trang trí.
1. Ý tưởng thiết kế hoa văn trên vải từ cách điệu bông hoa(1)
2. Các phương án thiết kế hoa văn trang trí(2)
3. Phương án thiết kế áo kết hợp chân váy(3)
4. Phương án thiết kế áo kết hợp quần(4)
(1), (2), (3), (4) Nguồn: Lê Trang
(Trang 23)
Bước 3: Hoàn thiện phác thảo thiết kế
Vẽ phác thảo kiểu dáng theo các dữ liệu và phương án thiết kế phù hợp.
Vẽ phác thảo kiểu dáng bằng bút chì, đưa hoa văn vào mẫu trang phục(1)
Sau khi phác thảo hình dáng cơ bản, nhà thiết kế sẽ lên ý tưởng trang trí cho trang phục bằng cách sử dụng yếu tố tạo hình như chấm, nét, hình, màu sắc. Các yếu tố này được sắp xếp theo các dạng bố cục khác nhau để tạo sự thú vị về mặt thị giác, giúp nâng cao tính thẩm mĩ cho trang phục.
Phác thảo mẫu trang phục bằng màu(2)
(1), (2) Nguồn: Lê Trang
(Trang 24)
Bước 4: Dựng bản vẽ kĩ thuật chi tiết mẫu sản phẩm
- Dựa vào bản vẽ phác thảo thiết kế, nhà thiết kế tính toán thông số kích thước và kĩ thuật ghép/ lắp ráp cho trang phục.
- Vẽ từng bộ phận của mẫu trang phục lên giấy/ bìa theo đúng thông số kĩ thuật đã xác định.
- Việc dựng bản vẽ kĩ thuật bằng giấy, bìa ở bước này giúp nhà thiết kế kiểm soát, điều chỉnh được sự cân đối hài hoà giữa kiểu dáng thiết kế và công năng sử dụng của sản phẩm.
Bản vẽ chi tiết hình dáng trang phục(1)
Các bộ phận của sản phẩm(2)
Bước 5: Lựa chọn vật liệu và lắp ráp hoàn thiện trang phục
- Để hoàn thiện trang phục cần lựa chọn vật liệu và phương án gia công phù hợp. Đối với các loại vải, sản phẩm được thực hiện bằng kĩ thuật khâu tay, may, dán keo,... và gia công bằng kĩ thuật phù hợp đối với một số phụ kiện bằng vật liệu nhựa, kim loại,... 1 một số phụ kiên bằng vật liệu nhựa, kim loại
- Lựa chọn vải sẵn có
- Sử dụng chính hoa văn có sẵn tạo thành bông hoa rời
- Kết hợp với các vật liệu như hạt nhựa, đính hoa nổi trên bề mặt vải tạo hiệu ứng
Lựa chọn vải – làm hoa từ họa tiết có sẵn(3)
Các chi tiết của trang phục(4)
(1), (2), (3), (4) Nguồn: Lê Trang
(Trang 25)
Lắp ráp các bộ phận, đính họa tiết bằng kĩ thuật khâu tay(1)
Hoàn thiện trang phục váy nữ(2)
Câu lệnh thực hành: Thiết kế trang phục và dựng mẫu trang phục mà em yêu thích theo các vật liệu sẵn có.
(1), (2) Nguồn: Lê Trang
(Trang 26)
EM CÓ BIẾT:
Các bước dựng cốt mẫu bằng vật liệu sẵn có(1)
Chuẩn bị:
- Giấy, bút chì, keo
- Miếng xốp khổ A5
- Dao dọc giấy
- 1 que dài, giấy ráp
- Đế nhựa
Bước 1: Dựa vào các bước dựng nhân thể người, vẽ thân cho cốt mẫu
Bước 2: Dùng bút chì vẽ can thân cốt mẫu bằng giấy lên trên mặt xốp đã chuẩn bị
(1) Nguồn: Lê Trang
(Trang 27)
Bước 3: Dùng dao dọc giấy, gọt xốp theo hình đã vẽ
Bước 4: Xác định chính xác lại khối ngực cho cốt
Bước 5: Dùng giấy ráp mài nhẵn thân cốt, gắn đế trụ đứng cho cốt
(Trang 28)
Sản phẩm thiết kế trang phục tham khảo
Thiết kế bộ trang phục lấy ý tưởng từ hoa văn dạng mô phỏng thiên nhiên(1)
Thiết kế bộ trang phục lấy ý tưởng từ hoa văn dạng hình học(2)
(1) Nguồn: Nguyễn Trường Giang
(2) Nguồn: Trần Thị Thu Phương
(Trang 29)
THẢO LUẬN
Trao đổi với các thành viên trong nhóm về thiết kế trang phục đã thực hiện theo các nội dung gợi ý sau:
- Yếu tố tạo hình trong thiết kế trang phục;
- Yếu tố màu sắc và hoa văn trên trang phục;
- Các bước thiết kế hoa văn cho trang phục;
- Vật liệu trong dựng mẫu trang phục.
VẬN DỤNG
Trên cơ sở thị hiếu thẩm mĩ của học sinh trong trường, thiết kế và dựng mẫu trang phục cho buổi dạ hội chia tay cuối cấp Trung học phổ thông.
Bước 1: Xác định loại trang phục
Bước 2: Xác định ý tưởng thiết kế và lên phương án thiết kế
Bước 3: Xây dựng phác thảo thiết kế
Bước 4: Làm bản vẽ kĩ thuật bằng giấy, bìa
Bước 5: Lựa chọn vật liệu, dựng mẫu và hoàn thiện sản phẩm
Thiết kế mẫu váy dạ hội bằng vật liệu vải ren, lưới(1)
Thiết kế váy dạ hội bằng kĩ thuật đắp vải, ghép vải(2)
(1) Nguồn: Trịnh Thị Hoan
(2) Nguồn: Bùi Nam
(Trang 30)
EM CÓ BIẾT:
Thiết kế mẫu hoa văn trên vài bằng phương pháp in nồi
In bằng kĩ thuật khắc gỗ mang lại cảm giác thô mộc với những đường nét cứng cáp, kết hợp với mảng màu tạo sự tương phản cao, đem lại sự hấp dẫn với người nhìn. Quá trình tạo bản khắc gỗ có thể sáng tạo ra nhiều phiên bản hoa văn độc đáo. Thiết kế mẫu hoa văn trên vải bằng phương pháp in khắc gỗ là phương thức thiết kế thủ công, mang giá trị bền vững, bảo vệ môi trường cần được phát huy.
Chuẩn bị:
- Vải, mực in vải, giấy
- Dao khắc, con lăn mực
- Bảng Lino
- Bút chì, bút mực
- Cây lăn mực
- Bảng lăn màu
Bước 1: Làm bàn mẫu in
- Vẽ phác thảo hoa văn lên giấy.
- Cố định phác thảo lên ván gỗ mềm.
- Dùng bút chì mềm vẽ in lại đường viền hoạ tiết lên ván gỗ.
- Dùng bút lông vẽ lại đường viền trên gỗ.
- Dùng dao khắc vào ván gỗ, tạo chi tiết hoa văn.
Bước 2: In hoa văn lên vài
- Anh ấy không biết
- Pha mực in ra bảng chống thấm.
- Cố định vải trên mặt phẳng.
- Dùng con lăn, lăn màu lên bề mặt bản mẫu in.
- Dùng mẫu in đặt lên bề mặt vải theo các dạng bố cục yêu thích.
- Hoàn thành các phương án tạo hoa văn trên vải.
(Trang 31)
MỘT SỐ THUẬT NGỮ DÙNG TRONG SÁCH
| Thuật ngữ | Giải thích | Trang |
| Chủng loại sản phẩm của trang phục | Là nhóm các sản phẩm có chức năng sử dụng tương tự trên trang phục như các chủng loại áo, chủng loại quân... | 7 |
| Cốt mẫu | Hay cốt thiết kế, là mô hình người nộm 3D được thiết kế theo các tỉ lệ kích thước khác nhau (1/4, 1/2,... hoặc tương đương người thật), có thể ghim kim, hỗ trợ chình sửa phom dáng trang phục. | 26 |
| Thể loại trang phục | Là các dạng thức tồn tại cơ bản của trang phục như trang phục theo giới tính, theo lứa tuổi, theo mùa – thời tiết, theo công năng sử dụng. | 6 |
| Tư duy thẩm mĩ | Là hoạt động trí tuệ, sáng tạo có mặt trong hầu hết các lĩnh vực, làm giàu cho đời sống tinh thần của con người. | 9 |
| Vải bò | Hay denim, là loại vải thô có nguồn gốc từ sợi cotton được dệt chéo, thường dùng để may quần. | 17 |
| Vải cotton | Là loại vải được dệt từ sợi bông tự nhiên hoặc kết hợp sợi bông và một số loại sợi tổng hợp, có tính chất thông thoáng, thấm hút tốt, phù hợp để may trang phục mùa hè. | 16 |
| Vải dạ | Là loại vải có nguồn gốc từ sợi len hoặc sợi nhân tạo, có đặc điểm dày, giữ nhiệt tốt, phù hợp để may các loại áo mùa đông. | 17 |
| Vải đũi | Là loại vải có nguồn gốc hoàn toàn tự nhiên, được dệt từ sợi đũi hay còn gọi là lụa thô, có bề mặt thô, xốp, nhẹ, phù hợp để may trang phục mùa hè. | 18 |
| Vải ka-ki | Hay kha-ki, là loại vải được dệt hoàn toàn từ sợi cotton hoặc kết hợp sợi cotton đan chéo với sợi tổng hợp, có bề mặt chặt, khít, độ bền cao, phù hợp để may các loại quần, áo khoác,... | 17 |
| Vải len | Là loại vải được dệt từ sơi lông của một số loài động vật như cừu, thỏ, dê... hoặc kết hợp với một số sợi nhân tạo. Đây là loại vải có khả năng giữ nhiệt tốt, phù hợp với để sản xuất các loại trang phục mùa đông. | 18 |
| Vải lụa | Là loại vải được dệt từ sợi tơ như tơ tằm, tơ sen,... có bề mặt mỏng, mềm mịn, độ bóng cao, thấm hút tốt, lành tính và thân thiện với môi trường. | 19 |
| Vải nhung | Là loại vải được dệt từ sợi tơ tằm hoặc sợi tơ nhân tạo, bề mặt gồm các sợi lông ngắn, mềm mượt, có khả năng phản xạ ánh sáng tốt, tạo ra nhiều tông màu khác nhau trên cùng một bề mặt vải. | 18 |
| Vải voan | Là loại vải được dệt hoàn toàn từ cotton hoặc cotton kết hợp với sợi nhân tạo, có bề mặt trơn, nhẹ, mềm mại, thoáng khí, phù hợp để may trang phục mùa hè. | 19 |
Các Bài Học Khác
Bình Luận
Để Lại Bình Luận Của Bạn