Bài 2:Thiết kế nội dung | Mỹ Thuật Kiến Trúc - Lớp 11 - Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống

(Trang 17)

KHÁM PHÁ

Thiết kế nội thất luôn gắn liền với sự phát triển của xã hội nói chung và lĩnh vực kiến trúc nói riêng. Khi đời sống được nâng cao, nhu cầu của con người không chỉ dừng lại là một nơi trú ngụ đơn thuần mà còn đòi hỏi sự tiện nghi, an toàn và tính thẩm mĩ ở bên trong công trình. Ngành thiết kế nội thất ra đời để giải quyết vấn đề này. Đó là các hoạt động từ tổ chức không gian, bố trí đồ đạc, đồ trang trí cũng như phối hợp màu sắc, chất liệu và thiết kế hệ thống trang thiết bị kĩ thuật,... để tạo nên môi trường sống thuận tiện, thoải mái cả về mặt vật chất lẫn tinh thần cho người sử dụng.

Phòng tiếp khách tại Sân bay Gia Lâm (1963) do kiến trúc sư Trịnh Hữu Ngọc thiết kế⁽¹⁾

(1) Nguồn: kienviet.net

(Trang 18)

NHẬN BIẾT

Yêu cầu của thiết kế nội thất

Thiết kế nội thất là một công việc mang tính tổng hợp cần đáp ứng các yêu cầu: Thích dụng – Bền vững – Thẩm mĩ – Kinh tế.

- Tính thích dụng: Thể hiện ở việc thiết kế nội thất phù hợp với các hành vi, thói quen của người sử dụng, cũng như đáp ứng được các yêu cầu chức năng sử dụng của từng loại không gian trong công trình. Một công trình dù đẹp nhưng dây chuyền công năng không phù hợp thì cũng không có giá trị.

Phương án bố trí mặt bằng phòng ngủ chính với dây chuyền công năng hợp lí: giường ngủ → phòng thay đồ → nhà tắm⁽¹⁾

Phòng ngủ chính là phòng cho chủ nhà sử dụng. Đây là không gian có tính riêng tư cao và diện tích lớn hơn các phòng ngủ khác. Thông thường, ngoài khu vực dành cho việc nghỉ ngơi, phòng ngủ này thêm các khu vực chức năng khác như: phòng tắm, phòng thay đồ để tiện cho việc sinh hoạt của người sử dụng.

(1) Nguồn: Thanh Thuỳ

(Trang 19)

Tính bền vững: Các giải pháp thiết kế, hoàn thiện nội thất không chỉ cần bền chắc về mặt kết cấu, mà còn phải quan tâm thích đáng tới tiết kiệm năng lượng cũng như không sử dụng các loại vật liệu độc hại gây ảnh hưởng tới sức khoẻ của con người và môi trường.

Không gian nội thất nhà ở có tính bền vững sử dụng các vật liệu tự nhiên của địa phương⁽¹⁾

Tính thẩm mĩ: Thể hiện ở cách bố trí vật dụng, trang trí, lựa chọn mẫu mã, sử dụng ánh sáng, màu sắc, hình khối phù hợp với đặc điểm không gian, tạo ấn tượng thầm mĩ tốt và phù hợp với tâm sinh lí của người dùng. Khi một không gian nội thất mang lại cho con người những cảm xúc tích cực và thích thú, nó được xem là có tính thẩm mĩ.

Nội thất phòng ăn, dinh Bảo Đại, Lâm Đồng⁽²⁾

Nội thất phòng ngủ, dinh Bảo Đại, Lâm Đồng⁽³⁾

Tính kinh tế: Ngoài việc đảm bảo thẩm mĩ và công năng còn phải quan tâm tới mức độ đầu tư. Người thiết kế cần có giải pháp lựa chọn vật liệu, thiết bị phù hợp để tối ưu chi phí và thuận tiện trong tổ chức thi công nội thất.

Câu hỏi: Yêu cầu nào của thiết kế nội thất là quan trọng nhất? Vì sao?

(1) Nguồn: Thanh Trang

(2), (3) Nguồn: Shutterstock

(Trang 20)

Các yếu tố cơ sở trong thiết kế nội thất

- Tổ chức không gian chức năng

Mỗi hoạt động sử dụng của con người trong công trình cần khoảng không gian nhất định. Vì vậy, thiết kế nội thất trước tiên là phải thiết lập các không gian nội thất phù hợp với các chức năng và dây chuyền sử dụng sao cho thuận tiện, thoải mái, an toàn và hiệu quả. Đây cũng là cơ sở để bố trí đồ đạc và trang thiết bị. Phân khu chức năng luôn là một bước quan trọng đầu tiên khi thiết kế nội thất.

Tổ chức không gian nội thất một căn hộ chung cư với các khu chức năng cơ bản⁽¹⁾

Em hãy phân chia lại các không gian chức năng của một công trình cụ thể và tiến hành bố trí đồ đạc trên đó.

(1) Nguồn: Shutterstock

(Trang 21)

- Bố cục

Bố cục nội thất là việc sắp xếp đồ đạc, trang trí không gian theo quy luật nhất định, tạo nên một tổng thể có sự gắn kết chặt chẽ với nhau, nhằm mang lại hiệu quả thị giác như mong muốn. Trong thiết kế nội thất, nhà thiết kế thường vận dụng một hoặc nhiều quy luật bố cục như sau:

Quy luật cân bằng đối xứng⁽¹⁾

Quy luật cân bằng bất đối xứng⁽²⁾

Quy luật nhịp điệu⁽³⁾

Quy luật nhấn mạnh⁽⁴⁾

(1), (2), (3), (4) Nguồn: Shutterstock

(Trang 22)

Quy luật tỉ lệ⁽¹⁾

Quy luật hài hoà⁽²⁾

Câu lệnh thực hành: Phác thảo bố cục phối cành một không gian nội thất yêu thích (phòng ngủ, phòng khách, bếp,...).

- Màu sắc

Màu sắc là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến môi trường sống, đặc biệt là trong không gian nội thất. Màu sắc thu hút thị giác và tạo nên tính biểu cảm của không gian, tác động mạnh tới tâm lí và cảm xúc, cảm giác của người sử dụng. Màu tông ấm, cường độ cao gây hiệu quả năng động và kích thích. Màu tông lạnh, cường độ thấp tạo cảm giác dễ chịu và bớt căng thẳng.

Căn cứ vào yêu cầu của khách hàng và mục đích sử dụng, nhà thiết kế sẽ có các lựa chọn màu sắc phù hợp.

Không gian nội thất có tông màu lạnh⁽³⁾

Không gian nội thất có tông màu ẩm⁽⁴⁾

Câu lệnh thực hành: Hãy lựa chọn hoà sắc cho phác thảo bố cục phối cảnh không gian nội thất đã thực hiện.

(1), (2) Nguồn: Shutterstock

(3), (4) Nguồn: Hoàng Văn Cường

(Trang 23)

- Ánh sáng

Các vật thể được nhìn thấy khi được chiếu sáng và bề mặt của chúng phản xạ ánh sáng tới mắt người. Ánh sáng giúp người dùng cảm nhận sự phong phú của không gian thông qua độ tương phản, độ chói, độ khuếch tán,.... Ánh sáng sử dụng trong nội thất có hai loại: ánh sáng tự nhiên và ánh sáng nhân tạo.

+ Ánh sáng tự nhiên thường lấy từ khu vực cửa sổ, cửa đi, lối ra vào hay giếng trời. Để tiết kiệm năng lượng, nhà thiết kế cần khai thác triệt để các nguồn sáng tự nhiên.

+ Ánh sáng nhân tạo có nguồn sáng từ các loại thiết bị đèn, nến.... Đối với ánh sáng nhân tạo, thường có ba kiều được phân loại theo cách thức chiếu sáng là: chiếu sáng tổng thể, chiếu sáng cục bộ và chiếu sáng trang trí.

Chiếu sáng nhân tạo

Chiều sáng tự nhiên

Chiếu sáng kết hợp giữa tự nhiên và nhân tạo

Câu hỏi: Trong các phương án chiếu sáng không gian nội thất, em thích phương án nào hơn? Vi sao?

(1), (2) Nguồn: Shutterstock

(Trang 24)

- Vật liệu

Vật liệu được sử dụng trong trang trí nội thất rất đa dạng như gạch, đá, gỗ, nhựa, kim loại,... Chúng ta cảm nhận bề mặt vật liệu trong thành phần nội thất một cách phong phú, thông qua cảm giác nhẵn bóng – xù xì, mềm – cứng, nóng – lạnh,... và được gọi là chất cảm vật liệu. Vật liệu khác nhau cũng có các tính chất vật lí khác nhau nên việc lựa chọn vật liệu đúng chỗ, đúng liều lượng là vấn đề rất quan trọng trong thiết kế nội thất. Xu hướng sản xuất vật liệu nội thất đang hướng tới công nghiệp hoá, tái tạo vẻ đẹp của tự nhiên, văn hoá truyền thống và bảo vệ môi trường.

Ý tưởng kết hợp vật liệu trong thiết kế nội thất⁽¹⁾

Câu lệnh thực hành: Hãy lên ý tưởng trang trí một diện trần, tường hoặc sàn của một không gian nội thất yêu thích.

(1) Nguồn: Shutterstock

(Trang 25)

Quy trình thiết kế nội thất

Căn cứ vào yêu cầu thiết kế nội thất, mỗi nhà thiết kế hoặc nhóm thiết kế sẽ đưa ra quy trình thiết kế phù hợp. Quy trình thiết kế thường được thực hiện theo nguyên tắc đi từ tổng thể đến chi tiết, từ đơn giản tới phức tạp và có thể gồm ba giai đoạn như sau:

Giai đoạn 1: Nghiên cứu nhiệm vụ thiết kế

Hoạt động thiết kế nội thất luôn bắt đầu với công việc thu thập thông tin từ khách hàng đề tìm hiểu nhu cầu, mong muốn của họ. Cùng với việc nghiên cứu hiện trạng của công trình, nhà thiết kế sẽ thiết lập một nhiệm vụ thiết kế bao gồm các nội dung cơ bản như:

- Địa điểm, quy mô dự án.

- Đối tượng sử dụng, chức năng cơ bản.

- Đặc điểm và yêu cầu của hiện trạng công trình.

- Kế hoạch triển khai thực hiện thiết kế nội thất.

Việc thiết lập nhiệm vụ thiết kế sẽ giúp quá trình thiết kế luôn đi đúng hướng, đảm bảo các mục tiêu quan trọng. Trong trường hợp thiết kế nội thất cho một công trình xây mới, nhà thiết kế nội thất cần phải phối hợp với kiến trúc sư từ giai đoạn đầu.

Bảng tổng hợp thông tin của khách hàng⁽¹⁾

Yêu cầu của gia chủ với mức đầu tư hạng trung để tạo nên một căn nhà mang sự hiện đại. đơn giản, tận dụng đôi đa ánh sáng tự nhiên.

Từ những thông tin trên cộng với mức đầu tư của chủ nhà thì Phong cách Bắc Âu sẽ là một sự lựa chọn hoàn toàn phù hợp.

(1) Nguồn: Thanh Trang

(Trang 26)

Giai đoạn 2: Xây dựng ý tưởng

Trên cơ sở nhiệm vụ thiết kế và những nghiên cứu ban đầu, nhà thiết kế thiết lập sơ đồ công năng đơn giản và lựa chọn ra phương án phù hợp nhất, tiến hành phân khu chức năng, sau đó tiến hành bố trí đồ đạc trên đó với yêu cầu thuận tiện, an toàn trong sử dụng.

Bước tiếp theo, nhà thiết kế lên các ý tưởng trang trí cho không gian như thiết kế chiếu sáng, lựa chọn màu sắc, vật liệu cho các bề mặt trần, tường, sàn, đồ đạc,... đề tạo nên một tổng thể hoàn chỉnh có tính thẩm mĩ, phù hợp với tâm sinh lí của người sử dụng, đáp ứng mục tiêu đề ra.

Mặt bằng bố trí đồ đạc nội thất một căn hộ⁽¹⁾

(1) Nguồn: Shutterstock

(Trang 27)

Việc phác thảo phối cảnh hoặc làm mô hình trong giai đoạn này sẽ giúp nhà thiết kế kiểm soát được sự cân đối, hài hoà của tổng thể không gian. Một ý tưởng thiết kế nội thất có thể được xuất phát theo nhiều cách khác nhau như: công năng, tạo hình, màu sắc,...

Bản vẽ phác thảo phối cảnh nội thất một ngôi nhà⁽¹⁾

Mô hình thiết kế nội thất⁽²⁾

(1) Nguồn: Shutterstock

(2) Nguồn: Thanh Trang

(Trang 28)

Giai đoạn 3: Triển khai ý tưởng thiết kế

Việc triển khai ý tưởng có thể được thực hiện bằng vẽ tay hoặc vẽ máy thông qua các phần mềm thiết kế. Giai đoạn thể hiện này giúp cho các thiết kế trở nên rõ ràng, cụ thể để tính được khối lượng các loại thiết bị, vật liệu,... phục vụ cho việc lập dự toán và triển khai thi công.

Bản vẽ thiết kế nội thất bằng vẽ tay⁽¹⁾

Thể hiện ý tưởng thiết kế nội thất bằng phương pháp vẽ máy⁽²⁾

Câu lệnh thực hành: Em hãy mô phỏng lại một không gian nội thất nhà ở của mình bằng bản vẽ hoặc mô hình.

(1) (2) Nguồn: Thanh Trang

(Trang 29)

THẢO LUẬN

Lựa chọn một không gian nội thất ở nơi em sinh sống và trao đổi về những nội dung sau:

- Việc bố trí đồ đạc trong không gian có thuận tiện và phù hợp với các hoạt động ở đây không?

- Màu sắc, chất liệu, bố cục, ánh sáng được thiết kế cho không gian như thế nào?

- Để có phương án sử dụng có tính thẩm mĩ tốt hơn, em sẽ điều chỉnh như thế nào?

VẬN DỤNG

Hãy lựa chọn một không gian nội thất yêu thích và đưa ra những giải pháp thiết kế nội thất thể hiện bằng bản vẽ hoặc làm mô hình từ vật liệu sẵn có.

Sản phẩm của học sinh

Thuỳ Linh, bản vẽ thể hiện ý tường thiết kế nội thất

Thuỳ Linh, mô hình thể hiện ý tưởng thiết kế nội thất

(Trang 30)

Gợi ý các bước cơ bản mô phỏng một không gian nội thất bằng vật liệu sẵn có

Bước 1: vẽ phác thảo mặt bằng bố trí đồ đạc.

Bước 2: vẽ phác thảo ý tưởng phối cảnh không gian.

Bước 3: làm mô hình không gian nội thất.

(Trang 31)

Bước 4: làm mô hình đồ đạc.

Bước 5: sắp xếp đồ đạc vào trong không gian.

Bước 6: trang trí và hoàn thiện không gian nội thất.

(Trang 32)

MỘT SỐ THUẬT NGỮ DÙNG TRONG SÁCH

BẢNG TRA CỨU TÊN RIÊNG NƯỚC NGOÀI